قلعه الموت یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری و توریستی در استان قزوین و متعلق به قرن پنجم هجری شمسی است. حسن صباح به عنوان سرپرست فرقه اسماعیلیه و یکی از چهره های شناخته شده در تاریخ و از جمله حکمرانان این منطقه بوده است.
این قلعه در کنار تاریخی بودن دارای طبیعتی بسیار زیبا و چشم نوازی است که طرفداران بسیار زیادی دارد. منطقه الموت علاوه بر این قلعه جاهای دیدنی بسیاری مثل دره الموت، دشت گازرخان، رودخانه‌ای به نام اندج، قلعه لمبسر، شییرکوه، قلادوش، ایلان سپید، نویزر شاه دارد.
مسافران و گردشگران زیادی از این مکان زیبا و تاریخی دیدن می کنند، برای آشنایی بیشتر با قلعه الموت و منطقه الموت تا پایان همسفر تیمار باشید.
منطقه الموت کجاست؟
منطقه‌ی الموت، در شمال شرق استان قزوین و روی کوه های البرز قرارگرفته و شامل دو بخش الموت شرقی و الموت غربی می شود، در شمال الموت مازندان و گیلان در شرق رودبار و زیتون قرار دارند. این منطقه در حاشیه دره بزرگ شاهرود و در کنار کوه‌های سربه فلک کشیده‌ی البرز مرکزی واقع شده، مردم این منطقه به گویش تاتی و دیلمی صحبت می کنند.
و اما دژ یا همان قلعه الموت در شمال شرقی روستای گازرخان شهر قزوین و در مجاورت دره‌ی بسیار عمیق قرار دارد که این دره باعث غیر قابل نفوذ شدن و عدم تسخیر قلعه شده است. تنها راه ورود به این دژ مسیر صعب العبوری در ضلع شمال شرقی قلعه است.
حسن صباح خدای الموت
حسن صباح در قم و در خانواده‌ای ثروتمند به دنیا آمد و از همان کودکی علاقه ی زیادی به علم و تحصیل بویژه علوم اسلامی داشت. حسن صباح با حکومت وقت آن زمان یعنی سلجوقیان به شدت مخالف بود و همواره بر علیه آن اقدام می کرد. زمانی که عرصه بر او تنگ شد به سمت مصر حرکت کرد و به مدت سه سال نزد علمای مصری مشغول تعلیم و آموزش شد و در این بین رابطه خوبی با گروه شیعیانان فاطمیون برقرار کرد.
حسن صباح که همواره به فکر برکناری حکومت سلجوقیان بود در نظر داشت تا با اتحاد شیعیانان فاطمیه و اسماعیله بتواند به خواسته خود یعنی نابودی حکومت سلجوقیان برسد به همین علت هم به سمت شمال ایران جایی که شیعیانان بیشتری در آنجا ساکن بود یعنی مازندران حرکت کرد و با زیرکی هر چه تمام در اواخر سال 1090 میلادی قلعه الموت را تصرف و به عنوان پایگاه نظامی خود معرفی کرد.
این قلعه دژی محکم و نفوذناپذیر بود به طوریکه دشمنان تا سال ها نتوانستند این قلعه را فتح کنند اما سرانجام هلاکوخان مغول در سال 654 هجری شمسی این قلعه را تصرف و کتابخانه آن را به آتش کشاند.
در زمان قاجار به این قلعه بسیار بی توجهی شد به نحوی که برخی از افراد از آجر های آن برای ساخت ساز استفاده می کردند همچنین حفاری های انجام شده در آن به منظور پیدا کردن اشیای قدیمی باعث نابودی برخی از قسمت های قلعه شده است اما سرانجام این قلعه تاریخی در سال 1381 به ثبت آثار ملی رسید.
وجه تسمیه قلعه الموت
دژ الموت یا قلعه الموت به نام قلعه حسن صباح نیز معروف هست. اله یا آلوه در واقع به معنای عقاب و بخش دوم این کلمه به معنی آموختن هست. بر اساس روایت های گذشته پادشاهان دیلمی محل این قلعه را توسط عقابی که در این مکان به پرواز در می آمد انتخاب کردن و پس از گذشت زمان به نام آشیانه عقاب خوانده شد. برخی دیگر از افراد بر این باورند که اموت به معنای آموختن هست و الموت یعنی تعلیم عقاب.
معماری قلعه
قلعه الموت از دو بخش در بالا و پایین تشکیل شده و عرض دیواره های آن بسیار متفاوت است، جنس دیواره های آن از گچ، آجر، ملات،کاشی کاری پر نقوش و کلاف های چوبی است که زیبایی خاصی به آن بخشیده است. قلعه متشکل از چهار برج است و ورودی قلعه در کنار برج شرقی است که در اطراف آن اتاقک های نگهبانی قرار دارد و برج غربی متاسفانه با گذشت زمان به سمت ویرانی رفته است.
در دامنه جنوبی قلعه یک خندق به طول 52 متر و عرض 2 متر حفر شده که در گذشته مملو از آب بوده، همانطور که گفته شد این خندق مانعی برای نفوذ به قلعه و جز امکانات دفاعی آن محسوب می شده است.
برای ورود به قلعه الموت تنها را عبور از دروازه شرقی قلعه و طی کردن 400 پله سنگی است که چیزی در حدود دو ساعت زمان بر خواهد بود، پیشنهاد می کنیم در صورتی که چندان اهل پیاده روی نیستید و یا دارای بیماری های تنفسی و قلبی هستید حتما برای استراحت بین پله ها توقف کنید و برای رسیدن به قلعه عجله نکنید.
مسیر قلعه الموت
مسیر دژ الموت از روستای گازرخان عبور می کند و در بالای کوه خود را معرض نمایش گردشگران قرار می دهد. در پایین کوه خندق بسیار عمیقی حفر شده تا راه نفوذ به قلعه مسدود باشد. در مسیر رسیدن به قلعه الموت باید از پله ها عبور کنید تا پس نیاز است که حتما آب آشامیدنی با خود به همراه داشته باشید البته افراد بومی خوراکی های محلی خود را در اطراف راه پله‌ها به فروش می رسانند.
فاصله تهران تا قلعه الموت
فاصله قلعه الموت تا تهران کمتر از 250 کیلومتر و چیزی در حدود 4 ساعت است که از طریق اتوبان تهران- قزوین به راحتی قابل دسترسی است. بازدید از قلعه الموت بدون شک یک سفر یک روزه هیجان انگیز برای عاشقان تاریخ و طبیعت خواهد بود.
توجه داشته باشید قلعه الموت روی یک صخره به مساحت 2100 متر مربع واقع شده و شما برای دیدن قلعه و مناظر اطراف باید 400 پله را به سمت بالا طی کنید تا به این دژ برسید، اما طی کردن این 400 پله بدون شک ارزش دیدن مناظر اطراف این قلعه به فاصله 10 کیلومتر را دارد.
فاصله قزوین تا قلعه الموت
اگر ساکن قزوین هستید برای دیدن این قلعه باید حدود 100 کیلومتر را در مسیر جاده دژ حرکت کنید. این مسیر در واقع مسیری کوهستانی هست که مکان ها و مناظر طبیعی زیبایی دارد. از جمله مکان های زیبای این مسیر می توان دریاچه اوان، رجایی دشت و قلعه لمبستر را نام برد.
قلعه لمبستر ابعاد کوچکتری نسبت به قلعه الموت دارد و این مکان زیبا نیز قابل بازدید است. مسیر این قلعه تماما آسفالت بوده و تنها مسیر سخت برای شما همان مسیر کوهستانی جهت رسیدن به قلعه است. در مسیر اقامتگاه ها و تفرجگاه هایی وجود دارند که می توانید از امکانات آنها استفاده کنید. و برای افرادی هم که قصد اقامت در این منطقه را دارند جای نگرانی نیست چرا اقامتگاه های بسیاری برای مسافران در این منطقه وجود دارد.
بهترین زمان سفر به قلعه الموت
بهترین زمان بازدید از قلعه تاریخی الموت و جاذبه های اطراف آن باتوجه به موقعیت کوهستانی این قلعه اوایل بهار تا اواخر تابستان و نهایتاً اولین ماه از پاییز است.
در این فصل ها تعداد گردشگرانی که قصد بازدید از این منطقه را دارند بیشتر خواهد شد و اگر شما تمایل دارید با آرامش بیشتری از این منطقه دیدن کنید بهتر است به جای تعطیلات و آخر هفته ها، اوسط هفته به سمت این منطقه حرکت کنید.
(مشاهده تورهای آفرودی تیمار تراول)
جاهای دیدنی الموت کجاست؟
همانطور که گفتیم منطقه الموت قزوین به جز خود قلعه الموت از جاذبه‌های تاریخی و گردشگری دیگری هم برخوردار است، طبیعت زیبا و روستاهای اطراف قلعه از جمله مکان هایی است که حتما باید از آن ها دیدن کنید.
روستای گازرخان
روستای گازرخان در شمال ایران و حدوداً ۹۵ کیلومتری قزوین قراردارد که قلعه الموت هم در همین روستا است. بعد از تصرف این روستا توسط مغول ها به علت وجود چشمه ها و رودهای زیاد آن مردم برای شستن لباس به کنار این چشمه ها می آمدند به همین علت این روستا به گازرخانه به معنی رخت شورخانه است معروف شد.
روستای کامان
روستای کامان منطقه ای بسیاری زیبا و دل نشین در میانه مسیر قزوین و الموت غربی است. در این روستای کوهستانی و سردسیر حدود ۶۰ خانوار زندگی می کنند اما در فصل بهار و تابستان، با اضافه شدن مهاجران به ۱۲۰ خانوار هم می رسند.
از جاذبه های اولیه روستای کامان می توان به باغ های گیلاس باطراوت آن اشاره کرد، از باغ های گیلاس کامان که عبور کنیم خانه های چوبی زیبا مزین به گلدان های شمعدانی نمایان می شوند. زبان مردم کامان تاتی است و از طریق تولید جوال، کرباس بافی و کشاورزی زندگی می گذرانند.
علاوه بر این ها روستای کامان دارای معدن ذغال سنگ و پیست اسکی هم هست که چیزی در حدود ۲۵ کیلومتر تا قزوین و الموت فاصله دارند.
دریاچه اوان
یکی از جاذبه های طبیعی استان قزوین دریاچه اوان است که مثل یک جواهر در منطقه کوهستانی الموت می درخشد. این دریاچه که تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار دارد و به عنوان یکی از میراث های ملی و طبیعی ایران به ثبت رسیده در ۷۵ کیلومتری شمال شرقی شهر قزوین قرار گرفته است.
دریاچه اوان انتخاب خوبی برای عکاسی در طبیعت، کوه نوردی و قله نوردی، رانندگی قایق و اسکیت روی یخ محسوب می شود که می تواند لحظات خوبی را برای شما رقم بزند.
روستای خشکچال
روستای خشک چال در بخش رودبار الموت قرار دارد و جزء استان قزوین است . اطلاعات باستان شناسی بیانگر آن است که شهر قزوین در هزاره دوم قبل از میلاد محل سکونت اقوامی بوده که با سختن ظرف های سفالی رنگی و نقش ونگار دار روزگار می گذراندند.
کاروانسرای سنگی پیچه بن و آرامگاه سنگی حسن آباد
کاروانسرای سنگی پیچه بن و آرامگاه سنگی حسن آباد جز میراث های باستانی منطقه الموت هستند، کاروانسرا سنگی پیچه بن باقی مانده از دوران صفویه بوده و در مسیر قدیمی قزوین به تنکابن و در نزدیکی آخرین روستاهای الموت قرار دارد. آرامگاه سنگی حسن آباد هم که قدمت بسیاری دارد و متعلق به دوره ساسانیان است و بر روی یک تپه در نزدیکی روستای حسن آباد قرار دارد.
کتابخانه الموت
از اقدامات بسیار برجسته حسن صباح تاسیس کتابخانه ای به نام الموت بود که گفته می شود تعداد کتاب های آن به 400هزار جلد می رسیده است و خواجه نصیرالدین طوسی از جمله کسانی بوده که از کتاب های این کتابخانه بهره می برده است. این کتابخانه در زمان حمله مغول نابود شد و تمامی کتاب ها وادوات آن یا از بین رفت و یا غارت شد.
حسن صباح همچنین یک کتاب با عنوان سرگذشت سیدنا نوشته که در آن به بیان سرگذشت و شرح حال خودش پرداخته است.
وسایل لازم برای سفر به قلعه الموت
برای هر سفر و بازدیدی با توجه به جغرافیای آن محل نیاز است وسایل خاصی رو با خود به همراه داشته باشید. برای بازدید از دژ الموت داشتن یک کفش استاندارد و مناسب مسیر کوهستانی، به همراه داشتن یک دست لباس گرم اضافه به دلیل موقعیت جغرافیایی قلعه و تغییرات آب و هوایی لازم است، همچنین اگر قصد کمپ کردن را دارید به همراه داشتن چادر، کیسه خواب، چراغ قوه و سایر تجهیزات کمپینگ مورد نیازتان خواهد بود توجه کنید که در زمان کمپ به محیط زیست آسیبی وارد نکنید.
چطور به قلعه الموت برویم؟
برای رفتن به منطقه الموت قزوین و بازدید از قلعه تاریخی و مناظر زیبای این منطقه می توانید از ماشین شخصی خود استفاده کنید و یا گروه‌ها و تورهای گردشگری را انتخاب کنید که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.
زمانی که شما با ماشین شخصی خود سفر می کنید همراه با خانواده و دوستان خود هستید و به طبع راحت تر هستید اما رانندگی در مسیری که به آن آشنایی ندارید، پیدا کردن مکان هایی که قصد بازدید از آن را دارید، خستگی ناشی از رانندگی و نگرانی بابت خراب نشدن ماشین و اینکه اصلا خودرو شما برای سفر به یک منطقه کوهستانی گزینه مناسبی هست یا نه چالش های پیش روی شما خواهند بود.
زمانی که تور را انتخاب می کنید با افراد جدید آشنا می شوید، دوست پیدا می کنید و یک محیط دوستانه را تجربه می کنید در کنار همه این ها برای یک سفر یک روزه به همین قلعه الموت باید صبح خیلی زود خود را به تور برسانید، شلوغی تور را تحمل کنید، هزینه زیادی برای یک تور یک روزه بپردازید، ممکن است نتوانید با اعضای گروه رابطه خوبی برقرار کنید و ادامه ماجرا…
اما برای سفر کردن به هر جا از جمله قلعه الموت یک راه بهتری هم هست و آن استفاده از خدمات تیمار تراول است. تیمار گشت اولین تاکسی آفرود در ایران است که می توانید بدون نگرانی و با کمترین هزینه یک سفر امن، لوکس و پرهیجان را با آن تجربه کنید.
از مزایای سفر با تیمار گشت می توان به این موارد اشاره کرد:
- در تیمار تراول این ما هستیم که صبح زود خود را به شما می رسانیم.(ترانسفر رایگان)
- امکان انتخاب خودرو آفرودی دلخواه خود را دارید.
- هیچ محدودیت جغرافیایی برای سفر ندارید.
- در تمام طول سفر بیمه هستید.
- نگرانی بابت خرابی ماشین، جای پارک، پیدا کردن لوکیشن ندارید.
- سفیران تیمار از کارآزموده ترین و خبره ترین رانندگان آفرود و لیدرها محسوب می شوند.
- فقط شما و همراهان شما در تور هستند و نگرانی برای شلوغی تور نخواهید داشت.
- با خودروهای آفرود علاوه بر لذت بردن از طبیعت یک سفر پرهیچان آفرودی را تجربه کرده اید.
- مهمتر از همه هزینه سفر برای هر نفرد حتی با ثبت اقامت از سایر تورها بسیار به صرفه تر خواهد بود.
- یک سفر لوکس، کم هزینه، هیجان انگیر و ایمن را با تیمار خواهید داشت.
(مشاهده تورهای آفرودی تیمار تراول)
- قلعه الموت
- کتابخانه الموت
- روستای گازرخان
- روستای کامان
- روستای خشکچال
- دریاچه اوان
- کاروانسرای سنگی پیچه بن
- آرامگاه سنگی حسن آبان
- طبیعت زیبای اطراف قلعه
بهترین زمان بازدید از قلعه تاریخی الموت باتوجه به موقعیت کوهستانی این قلعه اوایل بهار تا اواخر تابستان و نهایتاً اولین ماه از پاییز است.
فاصله قلعه الموت تا تهران کمتر از 250 کیلومتر و چیزی در حدود 4 ساعت است که از طریق اتوبان تهران- قزوین به راحتی قابل دسترسی است.
فاصله قزوین تا قلعه الموت در حدود 100 کیلومتر است و باید از مسیر جاده دژ حرکت کنید.
بدون شک همسفر شدن با تیمار تراول، اولین تاکسی آفرود ایران برای بازدید از این قلعه تاریخی به صرفه ترین، امن ترین و هیجان انگیزترین سفر خواهد بود.
